به گزارش مشرق به نقل از فارس، سازمان بازرسی کل کشور در گزارشی با بررسی عملکرد گمرک در زمینه جلوگیری از رسوب کالاهای متروکه و تاکید بر لزوم مکانیزه کردن واحدهای متروکه در گمرک پیشنهاد کرد: با توجه به اینکه قانونگذار زمان خاصی را برای تنظیم اظهارنامه متروکه در گمرک و اطلاع آن به سازمان جمع‌آوری و فروش کالای متروکه تعیین نکرده، پیشنهاد می‌شود گمرک ایران برای جلوگیری از اعمال سلیقه، در پیش‌نویس آیین‌نامه قانون امور گمرکی جدید، ظرف زمانی مشخصی را برای آن تعیین نماید.
در این گزارش آمده است: بررسی اسناد ارائه شده از گمرکات نشان می‌دهد که در برخی از گمرکات، مدت زمان ارسال کالای متروکه به سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی تا حدود 60 ماه است. همچنین در زمان انجام بازرسی از گمرک‌های منتخب، حدود 3 هزار تن کالای متروکه رسوبی در گمرک‌های مورد بررسی موجود بود.
بنا به این گزارش، طبق مفاد ماده (75) آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی، گمرک موظف است تشریفات کالای متروکه را فوری انجام داده و به سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی اطلاع دهد. در حالی که با توجه به شرایط زمانی، مکانی و نوع کالا زمان مشخصی برای تعیین تکلیف کالا تعیین نشده است. بنابر این با توجه به اینکه لایحه قانون امور گمرکی اخیرا در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و آیین‌نامه اجرایی آن در مرحله پیش‌نویس می‌باشد پیش‌بینی محدوده زمانی برای تنظیم اظهارنامه کالای متروکه و اعلام به سازمان جمع‌آوری و فروش کالای متروکه می‌تواند سبب کاهش مدت توقف کالا در گمرک شود.
در گزارش بازرسی با اشاره به اینکه واحد متروکه در گمرک‌های مختلف، سیستم آماری ندارد و اسناد متروکه و آمار آن در دفاتر به صورت پراکنده ثبت می‌شود آمده است: دلایل مهم متروکه شدن کالا در این گمرکات عبارت از کمبود نقدینگی جهت پرداخت حقوق ورودی، عدم مراجعه صاحب کالا، عدم تایید استاندارد و بهداشت، داشتن پرونده‌های قضایی، مفقود شدن اسناد، جابجایی صاحبان شرکت‌ها، داشتن مشکلات مالی جهت ترخیص و اختلاف صاحب کالا با بانک می‌باشد.
در این گزارش تصریح شده، براساس قوانین و مقررات کالای وارد شده به مناطق ویژه اقتصادی متروکه نمی‌شوند. زیرا هدف از تاسیس مناطق ویژه ایجاد فرصت بیشتر برای واردکنندگان کالا برای ترخیص است. لذا در انتقال و فروش کالا در این مناطق باید قوانین ناظر بر سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی رعایت شود. چرا که در صورت مراجعه صاحب کالا با مشکلاتی مواجه خواهد شد.
سازمان بازرسی در این زمینه پیشنهاد داد با توجه به آنکه واحدهای متروکه در گمرک‌های مختلف، سیستم آماری نداشته و اسناد متروکه و آمار آن در دفاتر به صورت پراکنده ثبت می‌شود، گمرک ایران نسبت به مکانیزه کردن واحدهای متروکه اقدام کند.
سازمان بازرسی در پایان گزارش پیشنهاد کرد: با توجه به اینکه قانونگذار زمان خاصی را برای تنظیم اظهارنامه متروکه و اطلاع به سازمان جمع‌آوری و فروش کالای متروکه تعیین نکرده و صرفا با قید کلمه «فوری» در ماده (75) آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی مصوب 1350، اشعار به تسریع این زمان داشته است، بنابر این پیشنهاد می‌شود گمرک ایران برای جلوگیری از اعمال سلیقه در خصوص زمان اقدام، در پیش‌نویس آیین‌نامه قانون امور گمرکی جدید، ظرف زمانی مشخصی را برای آن تعیین نماید.
براساس قوانین و مقررات گمرکی در صورتی که کالاهای وارده به محوطه گمرک در مدت زمان معین خارج نشود، اصطلاحا کالا متروکه می‌شود. گمرک پس از متروکه شدن کالا، با تنظیم اظهارنامه کالاهای متروکه را به منظور فروش در اختیار سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی قرار می‌دهد.
همچنین رسوب کالا در محوطه‌های گمرکی ضمن افزایش هزینه های نگهداری کالا با توجه به محدودیت انبارها، مشکلاتی را برای گمرکات ایجاد می‌کند و در برخی موارد مشاهده شده که فروش و انتقال برخی کالاها توسط سازمان اموال تملیکی زمان‌بر است./10
